مفاهیم کلی
آموزش مجازی (e-learning):
آموزش مجازی یا دیجیتالی در واقع رسانههای دیجیتال یا الکترونیک هستند که با هدف ارائهی محتوای آموزشی در تمام زمینهها ایجاد میشوند. شرکتکنندگان لازم نیست به طور فیزیکی همزمان در یکجا حضور داشته باشند. بسته به موضوع آموزش، شرکتکنندگان و محدودیت زمان میتوان بستر رسانهای وسیعی برای ارائهی هرنوع آموزشی ایجاد کرد. پس از این دورههای آموزشی، تاثیرات آن را میتوان بررسی کرد (برگزاری آزمون) تا شرکتکنندگان تایید شوند.
کلاس آنلاین (virtual classroom):
کلاس آنلاین، اینترنت را واسط ارتباطی قرار میدهد تا فراگیران و اساتید را هرکجای دنیا که هستند به یکدیگر وصل کند. این مدل از کلاسها مدل آموزش هماهنگ را ممکن میکند.
محتوا (content):
به تمام محتواهای رسانهای اشاره دارد که در محیط آموزش مجازی در دسترس است.
میکرولرنینگ (microlearning):
لفظی است که برای واحدهای کوچک آموزشی استفاده میشود. میتواند مربوط به مدتزمان، محتوا یا حتی قالب یادگیری باشد و از این طریق فراگیر قدمبهقدم با مفهوم جدید آشنا میشود.
عناصر تعاملی (interactive elements):
بسته به مخاطبان، با استفاده از این عناصر راحتتر میتوان پاسخگوی فراگیر بود و اهداف را یکپارچه کرد. البته که این عمل به مخاطبان هدف، هدف یادگیری و صنعت بستگی دارد. این عناصر تعاملی میتوانند به صورت پرکردن جای خالی، ترتیب چینش، و گرفتن و انداختن (drag and drop) باشد.
آزمون آنلاین (online exam):
آزمون آنلاین یا آزمون الکترونیکی امتحانی است که به صورت اینترنتی و برای سنجش دانش شرکتکنندهها در یک موضوع برگزار میشود. چنین آزمونهایی نیاز به دستگاههایی دارند که قابلیت اتصال به اینترنت را داشته باشند؛ مانند کامپیوتر و تلفن هوشمند. شرکتکنندگان لازم نیست به صورت فیزیکی در یکجا حضور داشته باشند.
آزمون آفلاین (offline exam):
منظور از آزمون آفلاین امتحانی است که یا بر روی کاغذ گرفته میشود یا توسط سیستم نرمافزاری که به صورت داخلی به سیستم واحدی متصل هستند. (منبع: https://blog.qorrectassess.com/)
فرمتهای دیجیتالی آموزشبازیوارسازی (Gamification):
شامل استفاده از عناصر و مکانیزمهای بازی خارج از فضای بازی است که هدف نهایی استفاده از آنها ایجاد انگیزه است. بهوسیلهی عناصر مختلفی مثل نشان دادن میزان پیشرفت و لیست رتبهبندی، حس رقابت سالم در کاربر برانگیخته میشود.
ویدیوی آموزشی (educational video):
ویدیویی که موضوعی را به صورت ساده توضیح میدهد. در واقع هر محتوای ویدیویی که در آن فرآیندی نمایش داده شود یا دانش و مفهومی منتقل شود ویدیوی آموزشی است. ( منبع: https://blog.faradars.org/)
اینفوگرافیک (infographic):
اینفوگرافیک یا اطلاعاتنگاشت به تصویری گفته میشود که در آن اطلاعات، آمار و یا هرگونه دانشی در قالب تصویر و با استفاده از نمودارهای گرافیکی، چارت و سایر آیکونها و تصاویر جذاب ارائه شود. هدف یا کاربرد اینفوگرافیک این است که اطلاعات را در کوتاهترین زمان و با روشی موثر به مخاطب انتقال بدهد. (منبع: https://virgool.io/)
کارگاه آموزشی (online workshop):
دورهی آموزشی است که در پلتفرمهای دیجیتالی از طریق متن، ویدیو، عکس یا اینفوگرافیک دانشی را به مخاطبانش منتقل میکند. ورکشاپها معمولا محیطی تعاملی دارند که در آن فراگیران در خصوص موضوعی خاص به بحث و گفتوگو میپردازند. در این فضا یادگیرندگان در فعالیتهای گروهی و چالشی با یکدیگر مسیر یادگیری را طی میکنند. (منبع: https://miro.com/)
موک (MOOC/ Massive Open Online Course):
این عبارت به معنی دورههای آموزشی کاملا آنلاین و رایگان است که به راحتی در دسترس همه قرار میگیرد. در واقع موک بر پایهی تعامل فراگیران طراحی میشود. فراگیرانی که بر اساس اهدافشان، دانش قبلی، مهارت و علایق مشترکشان میزان مشارکت خود را تنظیم میکنند. معمولا محتوای آموزشی ارائه شده در موک توسط مؤسسات و دانشگاههای معتبر ارائه میشود. موک سه مدل کلی دارد بر اساس دانشجویانش دارد: دانشجوی فعال – دانشجوی منفعل – نظارهگر تشکیل شده است. (منبع: https://www.futurelearn.com/)
سیستم مدیریت یادگیری (LMS):
یک پلتفورم، سیستم یا نرمافزار است که از همهی فرمتهای آموزش دیجیتالی که یک استاد میتواند به دانشجوی خود توصیه کند، حمایت میکند. این سیستم به یادگیرندگان کمک میکند تا همیشه به محتوای آموزشی دسترسی داشته باشند.
تکنولوژی و ابزارهاهوش مصنوعی: (AI/ Artificial intelligence):
در واقع AI موجودی هوشمند است که توسط انسان خلق شده است. قادر به انجام وظایف هوشمندانه بدون دستور صریح است و توانایی تفکر و عمل منطقی و انسانی را دارد. (منبع: سایت خودمان)
اپلیکیشن (application):
اپلیکیشن یا اپ یک نرمافزار است که عمل خاصی را برای کاربر و یا در بعضی مواقع برای اپلیکیشن دیگری انجام میدهد. اپلیکیشن میتواند یک برنامهی مستقل و یا شامل چند برنامه باشد. برنامه شامل اعمالی است که توسط آنها خدمت مورد نظر به کاربر ارائه میشود. (منبع: https://searchsoftwarequality.techtarget.com
)
واقعیت مجازی (VR/ virtual reality):
استفاده از تکنولوژیهای کامپیوتری برای خلق محیطی شبیهسازی شده که قابل کاوش با دید 360 درجه است. (منبع: https://guides.library.utoronto.ca/)
واقعیت افزوده (VR/ Augmented Reality):AR
فناوری است که به وسیلهی عناصر دیجیتالی دیداری، صدا یا محرکهای حسی مدلی بهبودیافته از محیط حقیقی را نمایش میدهد. (منبع: https://www.investopedia.com/)
رابط کاربری (UI/ User Interface):
رابطهایی درونبرنامهمی که در طراحی آنها روی ظاهر و سبک تمرکز میشود. این عنصر نکتهی مهمی است چراکه طراحی صحیح آن سبب میشود کاربر تعاملی آسان و لذتبخش با آنها داشته باشد. (منبع: https://www.interaction-design.org/)
تجربهی کاربری (User experience):
تجربهای است که کاربر در مواجه با محصول خواهد داشت. این بخش روی عملکرد کاربر تمرکز میکند . اینکه استفاده از محصول آسان و کاربردی بوده است یا خیر. (منبع: https://maze.co/)
مدرک آنلاین (Online degree):
مدرک آکادمیکی است که با گذراندن قسمتی یا تمام دورهی آموزشی به صورت کامپیوتری و غیر حضوری کسب میشود. از آنجایی که در حال حاضر دانشگاهها و مؤسسات آموزشی معتبر در سراسر دنیا دورههای آموزشی خود را به صورت آنلاین برگزار میکنند، مدارک آنلاین مورد قبول شرکتها و مدیران جهت استخدام قرار میگیرد. (منبع: ویکی و https://www.usnews.com/)
بازاریابی دیجیتال (Digital/Online Marketing):
استفاده از اینترنت و دیگر رسانههای دیجیتال برای تبلیغ برند. این عمل شامل استفاده از ایمیل، شبکههای اجتماعی، تبلیغات در اپلیکیشنها، پادکست و فیلم و همچنین پیامهای متنی و چندرسانهای است. مثالهایی از تکنیکها دیجیتال مارکتینگ: ایمیل مارکتینگ، تبلیغات پرداخت به ازای هر کلیلک، بازاریابی شبکههای اجتماعی، تبلیغات نمایشی و بازاریابی پورسانتی.
نام تجاری/ برند (Brand):
مفهومی تجاری و بازاریابی دارد که باعث شناخته شدن شرکت، محصول یا فردی در بین مردم میشود. برند نامحسوس است، به این معنا که شما قادر به دیدن و لمس آنها نیستید ولی به درک بهتر افراد از نوع شرکتها و محصولات و اشخاص کمک میکند. انواع برند در این موارد صدق میکند: محصولاتی که توسط شخصی تولید میشوند، دستهای از محصولات، خدمات، سازمانها، گروهها، مکانها، رسانه و یا نام تجاری الکترونیک.
انجمن (forum):
جا یا تکنیکی برای تبادل نظر است. هدف انجمنها تعامل گروههای مختلف در خصوصی موضوعی خاص است. نظرات افراد در این انجمنها اطلاعات مفیدی را در بر دارد که میتواند مشکل فرد یا گروهی را حل کرده، تردیدها را برطرف کند، صرفا هدف اطلاعرسانی داشته باشد و غیره. از معروفترین انجمنهای خارجی: Reddit و Quora و انجمنهای ایرانی: سافت 98 و پرشین تولز هستند. (منبع: https://www.quora.com/)
یادگیری ماشین (machine learning):
روشی از آنالیز دادهها است که ساخت مدل آنالیز را خودکار میکند. شاخهای از هوش مصنوعی است که میگوید سیستمها میتوانند از طریق دادهها یاد بگیرند، الگوها را شناسایی کنند و با حداقل دخالت انسان تصمیمگیری کنند. از این فناوری در موتورهای جستوجو، شناسایی ایمیل اسپم، و در سایتها برای شخصیسازی بخش پیشنهادات و بسیاری موارد دیگر استفاده میشود. انواع یادگیری ماشین: یادگیری نظارتشده، یادگیری نظارتنشده و یادگیری تقویتی. (منبع: https://www.sas.com/)
یادگیری عمیق (Deep learning):
نوعی یادگیری ماشین و هوش مصنوعی است که از روش یادگیری انسانی تقلید میکند. الگوریتمهای یادگیری عمیق نسبت به یادگیری ماشین از پیچیدگی و انتزاع بیشتری برخوردار است. (منبع: https://searchenterpriseai.techtarget.com/)
یادگیری ترکیبی (Blended Learning):
ترکیبی از آموزش کلاسیک و آموزش به کمک رایانه است. زمانی استفاده میشود که در کنار انتقال دانش نیاز به اجرای عملی است. مثلا بهداشت و ایمنی حرفهای.
ویدیو/ انیمیشن تعاملی (Interactive Animation/Video):
هنگام اجرای ویدیو، پخش متوقف میشود و کاربر باید پیش از ادامه تعاملی هرچند کوتاه با ویدیو انجام دهد. این کار سبب میشود حواس کاربر بیشتر به ویدیو جلب شده و محتوای آن را بیشتر جذب کند.
شبیهسازیهای نرمافزاری (Software Simulations):
شبیهسازها برنامههای کامپیوتری هستند که توسط آنها کاربر در محیطی مجازی (شبیهسازی شده) آموزش میبیند و مهارت کسب میکند. مثلا پر کردن فرم یا استفاده از نرمافزاری جدید.
وبینار (Webinar):
یک سمینار تعاملی یا کلاسی است که در فضای مجازی برگزار میشود. ممکن است امکانات اینچنینی نیز داشته باشد: پرسشنامه، استفاده از چت آنلاین برای پرسش و پاسخ کاربران، شرکتکنندگان نامحدود که برای مواردی مانند معرفی محصول یا تدریس دورههایی مثل آشپزی و ورزش مناسب است.
بازاریابی محتوا (Content marketing):
یک استراتژی بازاریابی است که با تولید و اشتراکگذاری مقاله، ویدیو، پادکست و دیگر رسانههای مرتبط، مخاطبان را جذب و حفظ میکند. محتواها باید با دادن اطلاعاتی مفید و مرتبط توجه مخاطب را به خود جلب کند. این اسنراتژی سبب میشود جستوجوی بنیادی افزایش یابد، تخصص و اعتماد بالاتر رود، سبب شناختهتر شدن برند میشود، دسترسی به مخاطبانِ بیشتر را افزایش میدهد و تعاملات با شبکههای اجتماعی و روابط عمومی را افزایش میدهد. (منبع: https://mailchimp.com/)
برنامهی درسی (Training Plan/ Syllabus):
مجموعهای از دروس مختلف که در یک یا چند جلسه گنجانده میشود. زمانی که کاربر تمام این جلسات را بگذراند مشمول دریافت گواهینامهی آنها خواهد شد. ملزومات دریافت گواهینامه میتواند هم توسط استاد و هم توسط مدیر دورههای آموزشی تعریف شود.
سؤالات متداول (FAQ/ Frequently Asked Question):
به لیست سؤال و جوابی اشاره دارد که کاربران یک سایت ممکن است بپرسند. هدف از چنین لیستهایی دادن اطلاعاتی است که ممکن است برای افرادی که از خدمات و محصولات سایت یا اپلیکیشن استفاده میکنند پیش آید. چنین لیستهایی حتما لازم نیست شامل سؤالات متداول باشد بلکه میتواند شامل لیستی از اطلاعات مرتب شدهای است که محتوای بسیار مفیدی را در بر دارد. یک لیست سؤوالات متداول باید شامل چنین مواردی باشد: نکتههای کلیدی فروش، پاسخ به هر نقدی که اشاره به فروش دارد، پاسخ به سؤالاتی که مربوط به خدمات مشتری است، استفاده از عکس و ویدیو در جای مناسب و آپدیت مداوم لیست FAQ. (منبع: https://www.susangreenecopywriter.com/)
نقشهی ذهنی (Mind Mapping):
شامل نوشتن موضوع اصلی در مرکز و ایدهپردازی و نوشتن موضوعات مرتبط با آن است. این کار روش بسیار مناسبی برای پیدا کردن موضوعات جدید از طریق طوفان فکری است. نقشهی ذهنی به عنوان روشی کارآمد برای ایدهپرازی گروهی ایجاد شد. یک نقشهی ذهنی کارآمد باید شامل چنین مواردی باشد: موضوع اصلی، ارتباطها، کلمات کلیدی، قرابت و تصویر و رنگ.