گفته می شود که بینایی یکی از قوی ترین حواس انسان است. درصد بالایی از مغز ما به بینایی و پردازش تصاویر اختصاص دارد.
امروزه "ویدئو" و "انیمیشن" نقش پررنگی در زندگی انسان ها بازی می کنند. فیلم و انیمیشن ما را درگیر خود می کنند چرا که این سیستم بصری ما را مجذوب می کند و تصویری واقعی و حتی خیالی از دنیای اطراف به ما نشان می دهد.
«ویدئو» اصطلاحی کاملاً گسترده است که نه تنها فیلم های اکشن زنده، بلکه انواع مختلفی از انیمیشن را نیز شامل می شود از جمله نوع جدیدی از تصاویر متحرک به نام "موشن‌گرافی".
Motion Graphic Design رشته ای است که اصول طراحی گرافیک را در ساخت فیلم و تولید ویدئو از طریق استفاده از انیمیشن و جلوه های بصری اعمال می کند. این یک تکنیک دیجیتالی است که تصاویر، کلمات، گرافیک، داستان، جلوه های صوتی، موسیقی و فیلم دیجیتال را به یک تجربه‌ی منسجم، روایت‌محور و دیداری و شنیداری تبدیل می کند.
موشن گرافی (موشن‌گرافیک) قطعاتی از انیمیشن یا فیلم دیجیتالی است که معمولاً برای استفاده در پروژه های چندرسانه ای با صدا و موسیقی ترکیب می شود و پیام و محتوا را به بیننده منتقل می کند. در حالی که هر شکلی از انیمیشن را می توان موشن‌گرافی نامید اما این اصطلاح به طور مشخص به کاربرد تجاری انیمیشن و جلوه های ویژه در برنامه های ویدئویی، فیلم، شبکه‌های اجتماعی و غیره اشاره دارد.
Motion graphics در تبلیغات، تولید محتوا در فضای مجازی، انتقال اطلاعاتی مهم به مخاطب در زمان کوتاه و همچنین در آموزش، بسیار پرکاربرد و مفید است.
سیستم آموزشی نقش مهمی در شکل گیری ادراک و شخصیت دانش آموزانی دارد که جهان فردا را با ظرفیت های مختلف هدایت می کنند. نیازهای کودکان، نوجوانان و جوانان امروز، دیگر در چهارچوب های آموزش های مرسوم گذشته پاسخ داده نمی شود زیرا همگام با آخرین روندهای آموزشی نیست و نیازمند تغییر و به روز شدن است.
اطلاعات بصری ارتباط بسیار موثری با مخاطب خود برقرار می کند و ثابت شده است که در یادگیری مفاهیم جدید بسیار کمک‌کننده است. یک تست استاندارد به نام شاخص سبک های یادگیری (ILS) نشان می دهد 65٪ از افراد یادگیرنده، بصری هستند. مطالعات بعدی نشان می دهد که این تعداد نزدیک به 80 درصد است.
روانشناس آموزشی ریچارد لو (Richard Lowe) (2004) می نویسد که اساساً دو دلیل اصلی برای استفاده از انیمیشن‌های آموزشی وجود دارد: عاطفی و شناختی.
گرافیک حرکتی (موشن‌گرافی) می تواند انگیزه ی یادگیرنده را برای مشاهده و جذب محتوا افزایش دهد. انیمیشن طنز می تواند سرگرم‌کننده باشد و تأثیر مثبتی را بر روی یادگیرنده ایجاد کند، در حالی که سکانس های احساسی می توانند بر روی بیننده تأثیر بگذارند و آن ها را از نظر احساسی حرکت دهند و اثر ماندگاری بر جای بگذارند.
گرافیک حرکتی که دارای هدف شناختی است می تواند یادگیری را تسهیل کند زیرا این پتانسیل را دارد که به یک یادگیرنده کمک کند مدل ذهنی دقیق تری را از رفتار سیستم در مقایسه با گرافیک ایستا ایجاد کند.
با گنجاندن انیمیشن ها در کلاس درس می توان کیفیت آموزش را بسیار بالا برد. فواید استفاده از انیمیشن در آموزش و پرورش محرز و مشهود است. هر مفهومی در آموزش را می توان به روشی پر جنب و جوش و بصری، جذاب ارائه کرد. از نظر علمی ثابت شده است که مبحثی که به صورت پویا (یعنی با استفاده از انیمیشن و موشن‌گرافی) نشان داده شده است؛ می تواند برای مدت زمان طولانی تری در مقایسه با آموزش شفاهی در ذهن یادگیرندگان حفظ شود.
به همین دلیل در این مقاله می خواهیم به بررسی کاربرد و تاثیر موشن گرافی در آموزش بپردازیم:
انیمیشن‌های موشن‌گرافی یکی از موثرترین و متنوع ترین روش های ارتباطی هستند و برای پیشبرد اهداف آموزشی در آموزش و یادگیری بسیار ارزشمندند. موشن گرافیک مطالب آکادمیک را به روش های منحصر به فرد و جذاب ارائه می دهد.
فیلم های آموزشی متحرک (موشن گرافی) کسل‌کننده بودن و خشکی آموزش شفاهی را از آموزش دور می کنند و همچنین با استفاده از Motion Graphics می توان به مشکل"دامنه توجه محدود" و یا "عدم تمرکز" که اکثر دانش آموزان از آن رنج می برند، غلبه کرد.
اگر عادت ها و رفتارهای کودکان و نوجوانان حال حاضر را مشاهده کنید، متوجه می شوید که آن ها از دیدن و به اشتراک‌گذاری فیلم ها و انیمیشن ها در سایت های اجتماعی و استفاده از گیف (gif) و غیره بسیار لذت می برند. این بدان معنی است که محتوای متحرک برای این نسل بسیار جذاب و مهیج است.
اهمیت انیمیشن برای کودکان در زمینه های آموزشی نیز قابل مشاهده است. در کلاس های درس می توان از موشن‌گرافی برای پیشبرد اهداف زیر استفاده کرد. زیرا:
- یادگیرندگانی که کمی از سطح کلاس پایین تر هستند و نیاز به تلاش بیشتر دارند می توانند با این روش لذت یادگیری را بچشند و سرشار از انگیزه برای آموختن شوند.
- با این روش، مطالب با رویکرد و شیوه ی جدید ارائه می شود.
- نقش انیمیشن در ایجاد علاقه برای یادگیری در دانش آموزان مهمترین نکته است. به همین دلیل والدین و دبیران باید از استفاده از موشن‌گرافی در یادگیری حمایت کنند.
مزایای استفاده از موشن گرافی برای دانش آموزان مقطع ابتدایی:
- استفاده از موشن گرافی و انیمیشن، میزان خلاقیت ذاتی را در دانش آموزان افزایش می دهند.
- می توان مفاهیم پیچیده ی دروس علوم، جغرافیا و ... را به راحتی منتقل کرد.
- انجام تکالیف برای دانش آموزان آسان تر می شود.
- تمرکز دانش آموزان بیشتر می شود.
- امر یادگیری برای دانش آموزان سرگرم‌کننده می شود.
مزایای موشن‌گرافی برای دانش‌آموزان مقطع متوسطه:
- موشن‌گرافی باعث افزایش خلاقیت در دانش آموزان می شود و به آن ها برای کشف ابعاد پیچیده ی علم و دانش انگیزه می دهد.
- دروس ارائه شده را می توان با ترکیب انیمیشن جذاب تر کرد و درس ها را به صورت داستان روایت کرد که باعث می شود درک مطلب بهبود یابد.
- با موشن‌گرافی می توان رابطه ی بین دو یا چند متغیر را نمایش داد و به همین دلیل اغلب در فیزیک، اقتصاد و ریاضیات استفاده ی زیادی دارد.
- با موشن گرافی انتقال مفاهیم یا اصول انتزاعی راحت تر می شود پس در نتیجه در ارائه ی نظریه ها و ایده ها پرکاربرد است.
نتیجه گیری
استفاده از موشن گرافی و انیمیشن توسط مطالعات متعدد به عنوان یک محیط مناسب برای تسهیل یادگیری دانش‌آموزان ثبت شده است. با این حال، دوره های درسی باید به طور جامع و استراتژیک طراحی شوند تا اطمینان حاصل شود که نتایج مطلوب حاصل می شود
موشن‌گرافی برای دستیابی به اهداف مورد نظر به صورت ساده مفید است و در بخش آموزشی، انیمیشن ابزاری بالقوه برای سهولت درک مطلب است.
لینک منابع :ویراستار : مریم نوری‌نیا